Ekim 2025’te Çin’den NASA’ya uzay trafiği uyarısı çarpışma önlendi

Alçak Dünya yörüngesinde Ekim 2025’te kritik bir an yaşandı: Çin Ulusal Uzay Ajansı (CNSA), olası bir uydu çarpışmasını önceden tespit ederek NASA’ya ulaştı ve manevrayı üstleneceğini bildirdi. Böylece iki ülke, uzay trafiği yönetiminde ilk kez doğrudan ve resmi bir teknik koordinasyona imza attı.

İlk temasın sesi: “Manevrayı biz halledeceğiz”

CNSA’nın mesajı netti: “Uydularımız arasında bir konjonksiyon görüyoruz. Olduğunuz yerde kalmanızı öneririz. Manevrayı biz halledeceğiz.” NASA, bu teknik bildirim üzerine koordinasyonu kabul etti ve potansiyel çarpışma önlendi. Bu adım, uzay trafiğinde ilk resmi işbirliği olarak kayda geçti.

Her ne kadar 2011 tarihli Wolf Amendment, NASA’nın Çin ile doğrudan işbirliğini sınırlasa da, bu durum “uzay trafiği güvenliği” bağlamında teknik bir uyarı olarak değerlendirildi. NASA’nın Uzay Sürdürülebilirliği Direktörü Alvin Drew, Sidney’deki Uluslararası Uzay Kongresi’nde “bir kutlama yaptık” diyerek, bu kez uyarı yapan tarafın Çin olmasına dikkat çekti.

Roller bir anlığına değişti.

Kalabalık yörünge, büyüyen risk

Çin Uydu Ağ Grubu’nun 2029’a kadar 26.000 uydu hedefi ve SpaceX’in Starlink için 42.000 uyduluk planı, yörüngeyi hızla kalabalıklaştırıyor. Halihazırda alçak Dünya yörüngesinde dolaşan 40.000+ parça uzay çöpü, her “konjonksiyon” (yani belirli eşik altında yakın geçiş) anında çarpışma ihtimalini büyütüyor.

Uzmanlara göre bu tür temaslar daha sık gündeme gelecek. Ortak protokoller, otomatik uyarı sistemleri ve gerçek zamanlı veri paylaşımı, “kimin manevra yapacağı” sorusunu hızlıca yanıtlayacak standartları gerektiriyor. Bu olay, uluslararası uzay trafiği kurallarına giden yolda pratik bir prova niteliğinde.

Sonuç olarak, bir mesajla başlayan koordinasyonun bir çarpışmayı önlemesi tesadüf değil; iyi tasarlanmış süreçlerin işareti. Bu gelişme, yörüngeyi paylaşan aktörlerin birlikte hareket ettiğinde nelerin mümkün olabileceğini gösteriyor.