2025 yılında yapılan gözlemler ve simülasyonlar, süper kütleli kara deliklerin oluşumuna dair bilinen resmi sarsıyor. Erken evrende yıldız kümelerinin olağanüstü yoğun ortamlarında kısa sürede dev kara deliklerin ortaya çıkabileceği; bunun da galaksi merkezlerindeki devasa kütleleri hızla açıklayabileceği öneriliyor.
Simülasyonlar ve çarpıcı birleşme kayıtları
2025 simülasyonları, bazı gaz bulutlarında yıldız oluşum veriminin %80'e kadar çıkabildiğini gösterdi. Bu durum, nükleer yıldız kümelerinde küçük kara deliklerin sık sık bir araya gelip katlanarak büyümesini mümkün kılıyor. Üstelik LIGO, Virgo ve KAGRA'nın 2025'te kaydettiği bir olayda 103 ve 137 güneş kütlesi225 güneş kütlesinde yeni bir kara delik oluştu; bu, modelleri tekrar değerlendirmeye zorluyor.
Gözlem ve teorinin birleştiği nokta
Johns Hopkins Üniversitesi'nin 2025'te yayınladığı model, nükleer kümelerdeki "kaçak birleşmeler" ve akresyonun süper kütleli kara deliklerin hızlı oluşumunu açıklayabileceğini savunuyor. Ayrıca Hubble ve Chandra'nın 600 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galakside merkezi konumdan 2.600 ışık yılı uzakta bulunan gezgin bir süper kütleli kara delik keşfi, kara deliklerin sadece galaksi merkezinde olmayabileceğini gösterdi. Anlam molası: bilim insanları bile bu kadar hızlı ve yoğun birleşme hikâyelerini beklemiyordu.
Bu veriler, süper kütleli kara deliklerin kökenine dair iki ucu birbirine yaklaştırıyor: gözlemsel kayıtlar ve yoğun küme modelleri birbirini destekliyor. Önümüzdeki yıllarda daha fazla gözlemle bu "kaçak birleşmeler"in evrendeki rolü netleşecek.
İlgili Haberler
Yorumlar(0)