Bilim insanları tesadüf sayesinde, antibiyotik direncine karşı elindeki en güçlü kozlardan birini buldu: Warwick ve Monash Üniversitesi ekipleri, toprak bakterisi Streptomyces coelicolor içinde gizli kalan bir ara ürünün, süper mikroplara karşı çarpıcı etkisini ortaya çıkardı.

Rastlantısal keşif, süper mikropları sarsacak yeni antibiyotik umudu

Nasıl bulundu?

Ekipler aslında metilenomisin A üretimini anlamaya çalışıyordu. Biyosentetik gen kümelerinden bazı genleri devre dışı bırakınca, daha önce gözden kaçmış iki ara ürün ortaya çıktı: pre-metilenomisin C ve pre-metilenomisin C lakton. Testler, lakton formunun MRSA (metisiline dirençli Staphylococcus aureus) ve vankomisine dirençli Enterococcus faecium gibi bakterilere karşı mevcut seçeneklerden 100 kat daha güçlü etki gösterdiğini ortaya koydu.

Bir anlam molası: bilimde bazen en büyük hamleler bilinçli aramanın değil, merakın sonucudur.

Neden önemli?

2025'te American Chemical Society Dergisi'nde yayımlanan çalışma, pre-metilenomisin C laktonun yeni bir antibiyotik sınıfının ilk temsilcisi olabileceğini söylüyor. Ayrıca 28 günlük testlerde bakterilerin direnç geliştirmesini engellediği rapor edildi; bu, klinik açıdan kritik bir özellik. Unutmamak gerek: 2022 verileri, antibiyotik direncine bağlı enfeksiyonların yılda 3 milyondan fazla çocuğun ölümüne yol açtığını gösteriyor ve Afrika ile Güneydoğu Asya en çok etkilenen bölgeler arasında yer alıyor.

Bilim insanları bile bu kadar hızlı sonuç beklemiyordu. Ancak bulgular umut verici; ilaç geliştirme süreçleri hızlanırsa, önümüzdeki yıllarda dirençle mücadelede yeni bir sayfa açılabilir.

Bu gelişme, doğanın laboratuvarda öğretecek çok şeyi olduğunu hatırlatıyor. Önümüzdeki dönemde pre-metilenomisin C laktonun güvenlik, doz ve insan çalışmalarıyla ilgili adımları takip edilecek; umudumuz, süper mikroplara karşı yeni, dayanıklı ve etkili silahlar geliştirmek.