5 Kasım 2025'te Çin'in Shenzhou-20 uzay aracı, Tiangong uzay istasyonundan dönüş hazırlığındayken uzay enkazıyla karşılaştı. Olay, Chen Dong, Chen Zhongrui ve Wang Jie'nin Dünya'ya dönüşünü erteledi ve yörüngedeki kalabalığın artık görmezden gelinemeyecek ölçüde büyüdüğünü hatırlattı. CMSA 11 Kasım'da olağanüstü prosedürleri devreye alıp güvenlik değerlendirmelerine başladı; takvim temkinle ilerliyor.
Yörüngede hız ve kırılganlık
Alçak Dünya yörüngesinde enkaz parçaları saatte yaklaşık 29.000 km hıza ulaşıyor; bu, yeryüzündeki mermilerden yaklaşık yedi kat hızlı. Bu hızlarda, boya lekesi büyüklüğündeki bir parça bile basınçlı bir kabuğu delecek kadar enerji taşıyabiliyor. Çarpışmalar, yeni parçacıklar üreterek zincirleme etkileri tetikliyor ve kritik irtifaları yıllarca operasyon dışı bırakma riski doğuruyor.
Kısacası, yörünge artık bir otoyol; trafik yoğun, tampon mesafesi yok.
Güvenlikten diplomasıya uzanan çizgi
Shenzhou-20 ekibi, 6 aylık görevde dört uzay yürüyüşüyle enkaz kalkanları ve dış ekipmanlar kurdu; yine de kendi araçları riskten kaçamadı. 13 Kasım itibarıyla dönüş için 14 Kasım'da 16:20–16:50 Pekin saati arasında Dönfeng iniş sahası penceresi konuşuluyor, ancak resmi tarih halen netleşmedi. Bu tablo, ulusal gururun ötesinde milyarlarca dolarlık yörünge altyapısının korunması gerektiğini gösteriyor.
Uzmanlar, Çin'in bu kırılganlığı deneyimledikçe uzay trafik yönetimi ve enkaz azaltımı gibi başlıklarda ABD dahil diğer aktörlerle pratik işbirliğine daha açık hale gelebileceğini belirtiyor. Standartların uyumlaştırılması, veri paylaşımı ve aktif temizlik teknolojileri, benzer ertelemeleri önleyebilir.
Son söz: Bu olay, yörüngede güvenli operasyonların ancak ortak akıl ve ortak kurallarla sürdürülebileceğini hatırlatan güçlü bir uyarı. Önümüzdeki haftalar, hem iniş takvimi hem de diplomatik temaslar açısından belirleyici olabilir.
İlgili Haberler
Yorumlar(0)