Yörüngede iğne ucu kadar bir parçacık, 5 Kasım 2025’te Shenzhou-20’nin penceresini deldi; araç kısa sürede uçuşa elverişsiz kaldı. Bu an, uzay enkazı krizinin sayıların ötesinde, operasyonların kalbinde olduğunu gösteriyor. European Space Agency’nin 2025 raporuna göre Dünya çevresinde yaklaşık 40.000 nesne izleniyor, bunların 11.000’i aktif uydu. 2024’teki parçalanmalar binlerce yeni kırıntı ekledi ve her gün 3’ten fazla geri giriş yaşanıyor.
Mikro Parçacık, Makro Risk
Shenzhou-20 vakası, milimetre ölçeğindeki kırıntıların yörünge hızlarında ne kadar yıkıcı olabildiğini gösterdi. 1 mm’lik parça, saniyede kilometrelerce hızda çarpıp kabin camını deldi; araç devre dışı kaldı ve 20 gün içinde acil kurtarma planı başlatıldı. Bu, Çin’in insanlı programında ara görevde alınan ilk uçuşa elverişsizlik kararıydı. Uzmanlara göre yörünge kalabalıklaştıkça bu tür olaylar daha sık gündeme gelecek.
Kurallar Masada, Uygulama Sahada
19-20 Kasım 2025’te UNOOSA konferansı, “Uzay Kalıntılarının Yaşam Döngüsü Boyunca Operasyonel Uzay Sürdürülebilirliği” temasında, küresel yönergelerin ulusal yasalara dönüşümünü masaya yatırdı. ABD’de sunulan ORBITS Yasası (Orbital Sustainability Act), aktif enkaz kaldırma gösterimleri ve tekdüze standartlar öngörüyor. Secure World Foundation bu adımı, sorumlu uzay yönetimine güçlü bir bağlılık mesajı olarak görüyor.
- Ortak standartlar ve şeffaf veri paylaşımı
- Aktif enkaz kaldırma ve yörüngede servis çözümleri
- Tasarımda dayanıklılık ve görev sonu güvenli alçalma
Tablo net: 40.000 izlenen nesne, 11.000 aktif uydu ve günde 3’ten fazla geri giriş; hata payı daralıyor. 2025, enkazla yüzleşmenin ertelenemeyeceğini ortaya koydu. Asıl sınav, ilk büyük çarpışmayı beklemeden harekete geçebilmek. Sorumluluk, artık ertelenemez.
İlgili Haberler
Yorumlar(0)